Tue Nov 27 2018 20:28:41 GMT+0000 (Coordinated Universal Time)

Döküm Nedir? Döküm Metodu Aşamaları Nelerdir?

1- Döküm Yöntemi

Birçok metal makine elemanın, metalik malzemenin ergitilerek, uygun kum kalıplarda, oluşturulması işlemine döküm yolu ile şekillendirme denir.

Isıtılarak ergitilen metalik malzeme, önceden oluşturulmuş kalıp içerisine dökülerek, dökülen kalıp üzerindeki boşluklara nüfuz etmesi ile şekil alan metalik malzemenin, belirli bir soğuma süresinden sonra kalıptan çıkarılması ile işlem devam eder…

Bazı Dökümcülük Terimleri;

Derece: Kalıplama sırasında, kumu ve modeli içerisinde bulunduran, sıkıştırma kaplarına Derece adı verilir.

Model: Üretimi yapılacak olan parçanın, ahşaptan birebir olarak üretilen eşlenik parçadır. Model kum kalıplarda alt ve üst boşlukları oluşturmak için kullanılır.

Kum: Üretilecek olan parçanın modeli kullanılarak, modeli sıkıştırmada ve kalıp boşluğu oluşturmada kullanılır. Genel olarak 0.05-2 mm boyutlarındaki mineral taneleridir. 2 tür döküm kumu vardır. Bunlar; doğal kumlar ve sentetik kumlardır. Doğal kumlar, doğadan nasıl elde ediliyorlarsa o şekilde kullanılırlar. Yani herhangi bir işleme tabi tutulmazlar.

Maça: Kalıp üzerinde, girinti ve çıkıntıları varsa uygun kalıp boşluklarını oluşturmak için kullanılır.

Yolluk: Kalıba ergimiş metalin dökülüp, kalıp boşluğuna ulaştıran yola denir.

Döküm İle Şekillendirme Uygulaması Nasıl Yapılır?

Alt derece sıkıştırma levhası üzerine konur. Modelin alt derece yarısı derece içine yerleştirilir grafit veya kömür tozu püskürtülerek yüzeyin kalıp kumuna yapışması engellenir.
Model üzerine 50-100 cm yükseklikten kalıp kumu serpilir ve sıkıştırılır. İşlem derece dolana kadar tekrarlanır ve sıkıştırılır.
Derecenin üstü mastar ile sıyrılarak düzeltilir.
Kalıp boşluğunda bulunan hava ve kalıp boşluğunun ergiyik metalle doldurulduğu sırada oluşan gazların çıkışını kolaylaştırmak için ( modele yaklaşmadan ) şişleme yapılır. Yani gaz çıkış kanalları açılır da diyebiliriz. Eğer modele yakın bir yerden bu işlemi yaparsak sıvı metalin bu boşluklardan dışarı çıkması durumu söz konusu olabilir bu da üretimin hatalı olmasına sebep olur. Bu işlemin ardından alt derece alt-üst yapılarak yani çevrilerek sıkıştırma levhası üzerine oturtulur.
Aynı şekilde üst derece de modelin üst derece yarısı içerisine yerleştirilerek aynı şekilde hazırlanır. Sıvı metalin kalıp boşluğuna gireceği yatay yolluk ıspatula ile açılır.
Son olarak var ise maçalar yerleştirilir.
Dereceler 90° açı ile dikkatli bir şekilde kapatılır. Böylelikle kalıp döküme hazır hale gelmiş olur.
Daha sonra ergitilmiş metal, yolluktan içeri dökülür ve yeteri kadar sıvı metal içeri gönderilir.
Belirli bir soğuma süresinden sonra Dereceler açılır ve parça kum taneleri arasından çıkarılır.