Sat Dec 08 2018 12:25:43 GMT+0000 (Coordinated Universal Time)

Olası Kaynak Hataları ve Çözümleri

Kaynak hataları, imalatta sık rastlanılan olumsuz durumlar arasındadır. Bir çok iç dış etkenler, kaynakçıdan kaynaklı etkenler vs.. kaynak hatalarına sebebiyet verir. Kaynak hataları, kaynak prosesinde, küçük olaylar gibi görünse de, uzun vade de, hatlara göre, büyük olumsuzluklara sebebiyet verebilirler.

Kaynak Hataları Türleri

Şekil ve Ölçü Hataları

Radyal Kaçıklık: Aynı kalınlıkta iki parçayı uc uca kaynatırken, parçalar, mutlaka aynı hizada olmalıdır. Aynı hizada olmayan parçaların kaynağında Radyal kaçıklık meydana gelir. Bu kaçıklık zamanla dinamik yüklerde, kaynağın kopmasına sebebiyet verir. Teknikte Radyal Kaçıklık, High-Low veya Offset olarak adlandırılan bu hata türünde standartlar üzerinde sapmalar belirlenmiştir. Türk standartlarında ise TS EN-10217-1 de sacın kalınlığına göre sapma değerleri belirlenmiştir. Bu değerlere göre, 12mm den küçük parçalar için sapma değeri ; max 1.6mm , 12 mden büyük parçalar için max sapma değeri 3.2mm dir.

Dikiş Yüksekliği: Statik yüklerde sorun teşkil etmeyen bu hata türünde, dinamik yüklerde, istenilen toleranslar dışında kalan kaynak dikiş yüksekliklerinde, çentik etkisi yaratarak, kaynaklı bölgeden deformasyona sebep olur. TS EN-10217-1 e göre 12 mm den küçük olan malzeme kalınlıklarında, max 3.5 mm 12mm den büyük olan malzeme kalınlıklarında, kaynak dikişi yüksekliği, 4.8 mm den yüksek olmamalıdır.

2. Kaynak Kalite Hataları

Gözenek ve Gaz Boşluğu: Genellikle eriyen metal içerisine giren gaz veya yabancı maddelerin, yanma oluğu içerisinde, ani soğuma ile , odacıkta haps olması sonucu ortaya çıkar. Ortamda yabancı maddelerin çokluğu, akım şiddetinin zayıf olması ile yanma oluğunun çabuk soğuması, ortamın rutubetli olması bu kaynak hatasının en büyük sebepleridir.

Nüfuziyetsizlik: En büyük etkiyi kaynak akımı yapmaktadır. Kaynak akımının düşük olması, kaynak oluğunun malzemeyi tam eritmeyip, yeteri kadar parçaya nüfus etmemesine sebep olur. Bu hataya diğer sebepler ise kaynak torcunun açısının uygun olmaması ve uygun hızda yürütülmemesinden kaynaklanır. Her iki durumda da kaynak malzemesi arkın önünde toplanır ve penetrasyona engel olur. Ark kaynak havuzunun önünde tutulmalıdır.

Undercut (Yanma Oluğu): Kaynak dikişinin hemen yanında oluşan oluklardır. Aşırı kaynak hızı ve aşırı kaynak akımından kaynaklanır. Dinamik yüklerde çentik etkisi oluşturacağından dolayı, bu hata türü, montajı olumsuz etkileyecek büyük hatalardandır.

Çatlak : Kaynak telinin uygun seçilmemesi, parça yüzeyinin uygun sıcaklığa kavuşmadan kaynak oluğunun soğuması, gibi etkenlerden dolayı oluşur. Çatlaklar içde ve dışta olmak üzere kaynaklarda iki alanda görülür. Dıştaki çatlaklar gözle tespit edilebilirken, içteki çatlaklar, ultrasonik rötgen muayene yöntemi ile tespit edilir. Bu kaynak hatası kesinlikle, tamir edilmesi gerekir.

Eksik Dolgu : En önemli sebebi kaynak tekniğinin yanlış seçilmesidir. Bazı tekniklerin ayarsızlığından dolayı ortaya çıkan kaynak hatasıdır. ilerleme hızı yüksek olunca ortaya çıkan kaynak havuzunun çok geniş olması gibi...

Overlap (Üst Üste Binme, Soğuk Yapışma) : Kaynak oluğunun aşırı sıcak olmasından dolayı, malzeme üzerine yapışmasından oluşmaktadır. Sebebi ise akım ayarının doğru yapılmamasındandır. Bu hata trü çentik etkisine sebebiyet vereceğinden tamir gerektirir.